Boğaziçi’nin Yalıları ile Anadolu/Avrupa Yakası Köşk ve Konakları

Zeki Paşa Yalısı
Rumeli Hisarı’nda anıtsal taş kütleli, şatovari siluetli sahilsaray.
19. yüzyılın ikinci yarısında yapıldı; mimarı Alexandre Vallaury.

Yusuf Ziya Paşa Köşkü / Perili Köşk
Rumeli Hisarı sırtlarında kırmızı tuğlalı, kuleli kütleli köşk.
1900’ler başında inşa edildi; uzun süre tamamlanmadığı için “Perili” denildi.

Esma Sultan Yalısı
Ortaköy’de, dış kabuğu korunmuş çağdaş etkinlik mekânı.
19. yüzyıl sonlarında yapıldı; 1970’lerde yangın sonrası kabuk restorasyonu gördü.

Şerifler Yalısı
Arnavutköy kıyısında ince ahşap işçilikli, bezemeli yalı.
19. yüzyılın ikinci yarısından kalma; özgün kalemişleriyle tanınır.

Sait Halim Paşa Yalısı
Yeniköy rıhtımında zarif cepheli, prestijli davet yalısı.
Geç 19. yüzyılda yapıldı; sadrazam konutu ve diplomasi adresi oldu.

Ahmet Afif Paşa Yalısı
Yeniköy sahilinde saçaklı kütlesiyle seçkin bir sahilhane.
19. yüzyıl sonu yapısı; Cumhuriyet’te farklı işlevler kazandı.

Kont Ostrorog Yalısı
Yeniköy’de Boğaz’a açılan şık oranlı konut.
19. yüzyıl sonu; Polonyalı hukukçu Léon Ostrorog ailesiyle anılır.

Abud Efendi Yalısı
Yeniköy’de ahşap cephe detaylarıyla dikkat çeken yalı.
Geç Osmanlı döneminde tüccar Abud Efendi’nin konutu.

Fuat Paşa Yalısı
Büyükdere sahilinde, bugün otel ve etkinliklere ev sahipliği yapan yalı.
19. yüzyıl sonunda inşa edildi; restorasyonlarla yaşatılıyor.

Azaryan Yalısı / Sadberk Hanım Müzesi
Büyükdere’de özel müze olarak işleyen görkemli sahilhane.
19. yüzyıl sonu yapısı; 1980’de müze oldu.

Huber Köşkü
Tarabya’da geniş peyzaj içinde Alman ekolü etkili köşk.
1890’lar civarı yapıldı; günümüzde devlet kullanımında.

Atlı Köşk (Sakıp Sabancı Müzesi)
Emirgan’da heykelleri ve müze işleviyle bilinen köşk.
20. yüzyıl başında inşa edildi; 2002’den beri müze.

Sarı Köşk (Emirgan)
Emirgan Korusu içinde, manzaraya açılan pavyon.
19. yüzyılda düzenlenen koru yapılarından.

Beyaz Köşk (Emirgan)
Emirgan Korusu’nda, teraslı–bahçeli köşk.
19. yüzyıl düzenlemesinin parçası.

Pembe Köşk (Emirgan)
Korunun tepesinde, Boğaz’a hâkim konumlu pavyon.
19. yüzyıl sonu–20. yüzyıl başı restorasyonları gördü.

Aşiyan Müzesi (Tevfik Fikret Evi)
Bebek yamaçlarında şair Tevfik Fikret’in evi–müze.
1900’ler başında yapıldı; Cumhuriyet’te müze oldu.

Ihlamur Kasırları (Nüzhetiye ve Muhabbet)
Beşiktaş–Nişantaşı arasında, şehir içi dinlenme pavyonları.
19. yüzyıl ortasında Abdülmecid devrinde inşa edildi.

Yıldız Şale Köşkü
Yıldız Sarayı bahçesinde anıtsal av köşkü.
Geç 19. yüzyıl; II. Abdülhamid döneminde konuk ağırladı.

Malta Köşkü
Yıldız Parkı’nın kalbinde, bugün restoran olarak da kullanılan pavyon.
1870’ler; Balyan ekolünün eserlerinden.

Çadır Köşkü
Yıldız Parkı’nda Malta Köşkü’nün kardeşi niteliğinde pavyon.
19. yüzyıl sonu; saray bahçesi yapılarından.

Aynalıkavak Kasrı
Haliç kıyısında barok–rokoko etkili saray köşkü.
18. yüzyılda yenilendi; musikî tarihindeki yeriyle meşhur.

Sepetçiler Kasrı
Sarayburnu’nda denize komşu küçük saray pavyonu.
17. yüzyıl kökenli; çeşitli restorasyonlar geçirdi.

Maslak Kasırları
Sarıyer orman hattında av köşkü–şale grubu.
1860’larda şekillendi; saray müştemilat bütünüdür.

Florya Atatürk Deniz Köşkü
Deniz üstüne oturan modernist yazlık köşk.
1935’te Seyfi Arkan tasarladı; sayfiye konutu olarak kullanıldı.

Mısır Konsolosluğu Yalısı (Bebek)
Bebek koyunda anıtsal yalı kütlesi.
19.–20. yüzyıl dönümünde düzenlendi; diplomatik işlevdedir.

Hasip Paşa Yalısı (Arnavutköy)
Arnavutköy kıyısında zarif ahşap siluet.
19. yüzyıl sonu sivil mimari örneği.

Ziya Kalkavan Yalısı (Ortaköy)
Ortaköy sahilinde yalın cepheli yalı.
Geç Osmanlı döneminde inşa edildi; eğitim vakfı ile anılır.

Raimondo D’Aronco Köşkü (Şişli–Nişantaşı çevresi)
Art Nouveau etkili küçük köşk.
1900’ler başında D’Aronco’nun İstanbul dönemine tarihlenir.

Valideçeşme–Maçka Köşkleri (çeşitli)
Maçka vadisi çevresinde şehir içi köşk dokusu.
19. yüzyıl sonu kentleşmesiyle oluştu.

— — — (Avrupa yakası devamı aşağıda)

Recaizade Mahmud Ekrem Köşkü (Büyükdere çevresi)
Edebiyat tarihiyle anılan konut.
19.–20. yüzyıl başı; yazarın yaşamına tanıklık etti.

Kalyoncu Kulluğu Yalıları (Galata–Karaköy kıyısı, tarihî)
Erken dönem sahilhane izleri.
18.–19. yüzyıl ticaret dokusunun parçasıydı.

Baltalimanı Yalıları (çeşitli)
Baltalimanı koyunda ardışık sahilhaneler.
19. yüzyıl boyunca inşa edilen özel konutlar.

İstinye Yalıları (çeşitli)
İstinye koyunda rıhtım boyunca dizili yapılar.
Geç Osmanlı–Erken Cumhuriyet dönemi konutları.

Tarabya Yazlık Elçilik Yapıları (çeşitli)
Koy boyunca elçilik yazlık binaları ve konutlar.
19.–20. yüzyıl başı; diplomatik yazlıklar kuşağı.

Büyükdere Yalı Dizisi (çeşitli)
Sahil yolu üzerinde ardışık yalılar.
19. yüzyılda yazlık–sayfiye dokusu olarak gelişti.

— — —

Ahmet Fethi Paşa Yalısı
Üsküdar Paşalimanı’nda ardışık kütleli yalı topluluğu.
19. yüzyılda Serasker Ahmet Fethi Paşa tarafından düzenlendi.

Zarif Mustafa Paşa Yalısı
Beylerbeyi’nde saraya komşu uzun rıhtımlı yalı.
19. yüzyıl yapısı; harem–selamlık düzeni belirgindir.

Sadullah Paşa Yalısı
Çengelköy’ün simge yalılarından; iç süslemeleri ünlü.
19. yüzyılda şair–devlet adamı Sadullah Paşa’nın konutuydu.

Kıbrıslı Yalısı
Kandilli’de uzun rıhtımlı, geniş saçaklı yalı.
19. yüzyılın seçkin paşa yalılarından.

Edip Efendi Yalısı
Kandilli sahilinde zarif cepheli ahşap yalı.
19. yüzyıl sonu; restorasyonlarla günümüze ulaştı.

Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı
Vaniköy’de geniş rıhtımlı, temsilî konut.
Geç Osmanlı hanedan döneminden; 19.–20. yüzyıl başı.

Mediha Sultan Yalısı
Kandilli–Vaniköy hattında zarif oranlı yalı.
19. yüzyılda inşa edildi; hanedan bağlantılıdır.

Muhsinzade Mehmed Paşa Yalısı
Kanlıca kıyısında klasik yalılara yakın sade cepheli yapı.
18. yüzyıl sonu–19. yüzyıl başına tarihlenir.

Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı
Kanlıca’da botanik bahçesiyle meşhur sahilsaray.
19. yüzyılda saray hekimine aitti; nadir bitkiler yetiştirildi.

Yedi Sekiz Hasan Paşa Yalısı
Çubuklu–Kanlıca arasında kırmızı cepheli yalı.
19. yüzyıl sonu; paşanın lakabıyla anılır.

Yılanlı Yalı
Anadoluhisarı’nda yılan motifli bezemeleriyle tanınan yalı.
18.–19. yüzyıl aralığında biçimlendi; Boğaz folklorunda yer aldı.

Amcazâde Hüseyin Paşa Yalısı (Divanhane)
Anadoluhisarı’nda günümüze divanhanesi ulaşan en eski yalı.
17. yüzyıl sonlarında inşa edildi; içte havuzlu salonu meşhurdur.

Hatice Sultan Yalısı
Çengelköy–Beylerbeyi aksında hanedan mensubu adıyla anılan yalı.
19. yüzyılda yapıldı; harem–selamlık düzeni görülür.

Mahmut Nedim Paşa Yalısı
Kandilli hattında dengeli cephe ritimli konut.
19. yüzyılda sadrazam konutu olarak bilinir.

Mabeyinci Faik Bey Yalısı
Kandilli–Çengelköy arasında konumlu sahilhane.
Geç 19. yüzyılda saray mabeyincisinin konutu.

Küçüksu Kasrı (Göksu)
Göksu deresi kıyısında zarif barok pavyon.
1857’de tamamlandı; av–dinlenme köşküydü.

Hıdiv Kasrı
Beykoz Çubuklu sırtlarında Art Nouveau etkili anıtsal kasır.
1907’de Hıdiv Abbas Hilmi Paşa için yaptırıldı.

Beykoz Mecidiye Kasrı (Beykoz Sarayı)
Beykoz Korusu’nda mermer ağırlıklı, panoramik yerleşim.
1840’lar–1850’ler; Abdülmecid devrinin saray pavyonu.

Ahmet Mithat Efendi Yalısı
Beykoz yakasında ünlü yazarın hatırasını taşıyan konut.
19. yüzyıl sonu; edebî çevrelerin buluşma adresi oldu.

Çürüksulu Yalısı
Beykoz–Kanlıca hattında yer alan seçkin sahilhane.
19. yüzyılda Çürüksulu Ahmed Paşa ailesiyle anıldı.

Abdülmecid Efendi Köşkü
Nakkaştepe’de sanat etkinlikleriyle yaşayan köşk.
20. yüzyıl başı; şehzade konutu olarak kullanıldı.

Validebağ Adile Sultan Kasrı
Validebağ Korusu içinde eğitim–kültür işlevli kasır.
19. yüzyılın ikinci yarısında yapıldı; öğretmen evi olarak da kullanıldı.

Beylerbeyi Sarayı Köşkleri (Havuzlu Köşk vb.)
Saray kompleksi içindeki küçük pavyon birimleri.
19. yüzyıl ortası; yazlık saray düzeninin parçaları.

Şerefabad–Ayintepe Yalısı (Üsküdar sahili, tarihî)
Paşalimanı çevresinde erken sahilhane örnekleri.
18.–19. yüzyıl; sahil dokusunun parçalarıydı.

Mihran Efendi Köşkü
Suadiye–Erenköy hattında kuleli, verandalı ahşap köşk.
Geç Osmanlı yazlık konutu; sahil yolu sonrası içeride kaldı.

Ragıp Paşa Köşkü
Kadıköy Caddebostan’da “Küçük Dolmabahçe” lakaplı görkemli köşk.
1906 tarihli; Başmabeyinci Ragıp Sarıca Paşa için yaptırıldı.

Cemil Topuzlu (İpar) Köşkü
Çiftehavuzlar–Caddebostan’da Art Nouveau etkili sahilhane.
20. yüzyıl başında yapıldı; 1930’larda İpar ailesine geçti.

Ziverbey (Zihni Paşa) Köşkü
Erenköy–Kozyatağı’nda geniş bahçeli, harem–selamlık düzenli köşk.
20. yüzyıl başında yapıldı; Cumhuriyet’te pek çok olaya tanıklık etti.

Moda Sahil Konakları (çeşitli)
Moda burnunda denize bakan konak–köşk dizileri.
19.–20. yüzyıl başı yazlık–sayfiye kültürünün ürünü.

Büyükada Rum Yetimhanesi (Prinkipo Palas)
Dünyanın en büyük ahşap yapılarından, tepe üstü anıtsal bina.
1898–1899; otel olarak tasarlanıp yetimhaneye dönüştürüldü.

Con Paşa Köşkü (Büyükada)
Nizam bölgesinde özgün cepheli ada köşkü.
19.–20. yüzyıl başı; ada yazlık kültürünün simgelerinden.

Reşat Nuri Güntekin Evi (Büyükada)
Maden’de yazarın yaşadığı ahşap konut.
20. yüzyıl başı; edebiyat mirasıyla anılır.

Mecidiye Kasrı (Beykoz)
Beykoz Sarayı bütününün bir pavyonu.
Abdülmecid dönemi; kıyı peyzajıyla ilişkilidir.

— — — (semt bazlı geniş dizi örnekleri)

Arnavutköy Yalı Dizisi (çeşitli)
Köprü öncesi kıyı hattını süsleyen ahşap yalılar.
18.–19. yüzyıldan Cumhuriyet’e farklı dönemlerde yapıldılar.

Bebek–Kuruçeşme Yalıları (çeşitli)
Koy çevresinde yalı ve köşklerden oluşan dizi.
Geç Osmanlı–Erken Cumhuriyet dönemlerinde biçimlendi.

Ortaköy–Kuruçeşme Sanayi Mektebi Çevresi Konakları
Eğitim ve konak yapılarının yan yana görüldüğü doku.
19.–20. yüzyıl başı kentleşmesiyle oluştu.

Rumeli Hisarı–Baltalimanı Yalı Serisi
Hisar yamaçlarından koya uzanan sahilhaneler.
18.–19. yüzyıl boyunca gelişti.

Yeniköy–Tarabya Elçilik–Yalı Kuşağı
Boğaz’ın diplomasi ve konut aksı.
19.–20. yüzyıl başında yazlık–konut olarak kullanıldı.

İstinye–Büyükdere Kıyı Konutları
Sahil boyunca dizi hâlinde yalı–konaklar.
Geç Osmanlı sayfiye kültürünün ürünleri.

Üsküdar Paşalimanı–Salacak Konak/Yalı Dizisi
Kız Kulesi silueti eşliğinde sahil konutları.
18.–19. yüzyıldan itibaren katmanlandı.

Kuzguncuk–İcadiye Konakları
Cumbalı, çok katmanlı sivil mimari örnekleri.
19. yüzyıl sonundan beri korunageldi.

Beylerbeyi–Çengelköy–Vaniköy Yalı Dizisi
Saray ve dini/kültürel yapılarla iç içe sahilhaneler.
18.–19. yüzyıllarda biçimlendi.

Kandilli–Anadoluhisarı–Kanlıca–Paşabahçe–Beykoz Sahil Yalıları
Boğaz’ın Anadolu siluetini oluşturan toplam doku.
17. yüzyıl sonundan 20. yüzyıl başına uzanan süreklilik.