Ziverbey Köşkü / Kadıköy
Kamuoyunda “Ziverbey Köşkü” olarak bilinen yapı, aslında Erenköy–Kozyatağı’nda Tüccarbaşı ve Sultan sokakları arasında yer alan Zihni Paşa Köşküdür. 20. yüzyılın başında II. Abdülhamid döneminin Ticaret ve Nafia Nazırı Zihni Paşa tarafından yaptırılmış, geniş bir bahçe içinde harem–selamlık düzeninde iki köşklü bir yerleşime sahipti.
Tarihçe:
1910’lar sonrasında köşk paşanın mirasçılarına geçti; Cumhuriyet yıllarında bakımdan geçirilip bir süre kiraya verildi. 12 Mart 1971 muhtırası döneminde ise köşk sorgulama merkezi olarak kullanılmasıyla ülke hafızasında yer etti; süreçte yapının adı “Ziverbey Köşkü” olarak anıldığından, Kadıköy’ün Ziverbey semtiyle (Feneryolu–Zühtüpaşa çevresi) karıştırılsa da, fizikî konum Erenköy/Kozyatağı’dır.
Mimari ve Plan:
Kaynaklarda iki ayrı köşkten (harem–selamlık) oluşan geniş bahçeli bir düzen tarif edilir; denize nazır olmamakla birlikte dönemin geç Osmanlı–erken Cumhuriyet sivil mimarisinin ayırt edici öğeleri (cumbalar, yüksek tavanlar, ahşap taşıyıcı sistem, merkezî sofa) vurgulanır.
Yıkım ve Bellek:
Yapı 1990’larda yıkılmış, yerine site yapılmıştır. 2013’te bölgede “İşkence Mağdurlarına Saygı Anıtı” açılarak mekânın toplumsal bellekteki yerine işaret edilmiştir.
Konum Notu (Karışıklığa Dikkat):
Basında ve bazı popüler paylaşımlarda köşk zaman zaman Ziverbey semti ya da başka Erenköy köşkleri ile karıştırılır; doğru tarihsel adres Erenköy/Kozyatağı – Tüccarbaşı çevresidir.
Tepkiniz Nedir?
