Beykoz Mecidiye Köşkü (Beykoz Sarayı): Boğaziçi’nin mermer tacı
Beykoz Korusu’nun yamacında, Boğaz’a hâkim konumda yükselen Beykoz Mecidiye Köşkü; Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın İstanbul’a bir armağanı olarak 1845’te başlatılan ve 1854–1855’te tamamlanan seçkin bir kasırdır. Kaynaklar, yapının Abdülmecid devrinde inşa edildiğini; tamamlanışının ise Abdülaziz’in tahta çıkışına (1861) yakın yıllarda hediye edilerek taçlandığını aktarır. Köşk, Boğaz kıyısındaki ilk kâgir/mermer kasır olmasıyla da ayrıcalıklı bir yere sahiptir.
Osmanlı saray yaşantısında “serdab/mermer köşk” geleneğinin etkilerini taşıyan yapı, Avrupa üsluplarından esinlenen dış görünüşü, simetrik plan kurgusu ve geniş teraslarıyla dikkat çeker. İç mekânlarda Hereke dokumalar, kristal avizeler ve zengin döşeme unsurlarıyla dönemin zevkini yansıtan bir atmosfer kurulmuştur.
Köşk, yalnızca bir sayfiye durağı değil; diplomasi sahnesiydi. 15 Ekim 1869’da Fransa İmparatoriçesi Eugénie burada ağırlanmış; Boğaz’da düzenlenen ihtişamlı merasimler bu köşkten izlenmiştir. II. Meşrutiyet yıllarında devlet erkânının toplantı ve kabullerine de ev sahipliği yapmıştır.
XX. yüzyıla gelindiğinde yapı toplumsal bir misyona büründü: 1918’de yetimhane olarak tahsis edildi; Cumhuriyet devrinde trahom kliniği, 1953’ten itibaren prevantoryum, 1963’ten sonra ise Beykoz Çocuk Göğüs Hastalıkları Hastanesi olarak hizmet verdi.
Kasır, 23 Aralık 1997’de Millî Saraylar’a bağlandı; devir işlemleri 1999’da tamamlandı. 2010’da başlayan kapsamlı restorasyon 2016 sonunda bitti ve 11–12 Nisan 2017’de “müze–saray” olarak yeniden ziyarete açıldı. Bugün bahçeleri ve manzarasıyla olduğu kadar, seçkin sergilemesiyle de İstanbul’un kültür rotasında özel bir durak konumunda.
Gayrimenkul perspektifi: Beykoz Korusu çevresi; ağaç dokusu, geniş yeşil alanları ve tarihî dokuya komşu konumuyla üst segment konutlarda “sessizlik, manzara ve prestijli adres” üçlüsünü aynı potada sunar. Tarihî yapılarla zenginleşen aks üzerinde; yalı, yalı dairesi, köşk ve konak segmentlerinde doğru değerleme ve seçici pazarlama stratejileri, nadir envanterde verimli alıcı eşleşmesi sağlar.
Tepkiniz Nedir?
